De lobby rond bijengif :

                

Fabrikanten van bestrijdingsmiddelen maken overuren in Brussel om een verbod tegen te houden op het gebruik van landbouwgif dat er van wordt verdacht hele bijenvolken uit te roeien. De tijd dringt, de publieke zorg neemt toe: een Britse supermarktketen wil al producten uit de schappen weren.

Uit interne documenten die openbaar zijn gemaakt door de Brussel lobby-waakhond Corporate Europe Observatory blijkt dat Syngenta, fabrikant van een bestrijdingsmiddel, in januari heeft geprobeerd een persbericht van de Europese autoriteit voor voedselveiligheid Esfa tegen te houden.

Dat persbericht ging over een advies aan de Europese Commissie tot een tijdelijke gebruiksbeperking in de EU van drie zogenaamde neonicotinen, bestrijdingsmiddelen van Syngenta, Bayer en nog enkele fabrikanten. Syngenta eiste in de fax aan Efsa op hoge toon dat het persbericht moest worden aangepast, anders zou er per direct juridische actie volgen.

Er zijn ernstige aanwijzingen dat de producten van Syngenta en Bayer, die op grote schaal ook in de Nederlandse land- en tuinbouw worden toegepast tegen insecten, een rol spelen in de dramatische terugloop van het aantal honingbijen en hommels. In januari maakte Efsa na bestudering van wetenschappelijke onderzoek bekend dat er voldoende reden was om de middelen voorlopig niet meer te gebruiken op gewassen die bijen aantrekken.

Syngenta en Bayer stonden op hun achterste poten. De middelen zijn voor beide bedrijven regelrechte 'blockbusters'. De financiële belangen zijn enorm. Ook voor de telers van groenten, fruit en bloemen, daar zijn er veel van in Nederland. Alleen Syngenta  zette vorig jaar wereldwijd voor 840 miljoen euro om aan thiamethoxam, één van de neonicotinen die Efsa tijdelijk wil schrappen.

In de fax aan de Efsa, op de dag dat het persbericht eruit zou gaan, werd door Syngenta de wetenschappelijke integriteit van de autoriteit voedselveiligheid in twijfel getrokken. Het persbericht was onjuist, veel te algemeen gesteld en de conclusies van de Efsa kwamen volgens de fabrikant niet overeen met het risicoprofiel van thiamethoxam, het bestrijdingsmiddel van Syngenta.

De Efsa was, aldus de producent, ver buiten haar boekje gegaan door te adviseren de bestrijdingsmiddelen nog maar beperkt in te zetten. Een daadwerkelijke risico-beoordeling was aan de lidstaten, aldus Syngenta. Het bedrijf eiste aanpassingen in het persbericht. Zo niet, dan zou juridische actie volgen. Maar de Efsa publiceerde het persbericht vrijwel ongewijzigd.

Intussen neemt de maatschappelijke onrust toe. Waitrose, een Britse supermarktketen met 37000 werknemers en 280 winkels in Engeland, Schotland en Wales maakte al bekend dat leveranciers van fruit, groenten en bloemen volgend jaar geen producten meer mogen aanleveren waarvoor bij de teelt de drie pesticiden zijn toegepast.

Waitrose wil geen producten in de schappen die in verband worden gebracht met de dramatische terugloop van bijen. De maatregel van de supermarktketen zal van kracht blijven zolang er geen volstrekte wetenschappelijke duidelijkheid is over het effect van de stoffen.

Vandaag in Trouw: Snoeiharde lobby rond omstreden landbouwgif